Tıbbi adıyla “anemi” yani kansızlık kırmızı kan hücre (alyuvarların) sayısının beraber veya ayrı olarak o yaşa uygun normal değerlerin altına düşmesi sonucu oluşan önemli bir bir sağlık sorunudur. Kansızlık çocukların gelişimi acısında ciddi bir soruna dönüşebilir. Normalmiş gibi görünen ve bazen çok da mühim görmediğimiz bazı problemler, çocuklarda kansızlık sorunu olduğunun habercisi olabiliyor. Ülkemizde 0-1 yaş arası çocukların neredeyse yarısında kansızlık sorunu görüldüğü saptanmıştır. Dikkat edilmez ve önlem alınmaz ise kansızlık tehlikeli boyutlara ulaşabilir.
Çocuklarda (anemi) Kansızlık Belirtileri
Kansızlık yazın bile üşümenize neden olabilir Toplumda oldukça yaygın olarak görülen kansızlığın; yorgunluk, egzersiz kapasitesinde kısıtlanma, hareket edildiğinde nefes nefese kalma ve kalp çarpıntısı gibi pek çok belirtisi vardır. Kansızlığın yaz-kış üşüme, el ve ayaklarda daima soğukluk hissi gibi şikâyetlere de neden olabilir.
Çocuklarda (anemi) Kansızlık Nedenleri
Çocuklarda kansızlığın 3 ana nedeni vardır. Birincisi yapım azlığı, ikincisi yıkım fazlalığı, üçüncüsü de kan kaybıdır. Kansızlık sıklığı belirli yaş gruplarına ve nedene yönelik değişmekle birlikte ülkemizde büyük çoğunluğu 0-1 yaş grubunu içeren fizyolojik anemi dediğimiz kansızlık türü görülmektedir. Kansızlık demir alımında eksiklik, demir emiliminde azalma ve kanamalar neden olur.
Çocuklarda Kansızlık Tanısı Nasıl Konulur?
Yapılan fizik muayene, hastanın doktora anlattıkları ve kan tahlilleri sonucu tanı konur. Alyuvarlar mikroskobik olarak incelenir. Kan hemoglobini, serum ferritin düzeyi, demir bağlama kapasitesine bakılır.
Çocuklarda Kansızlık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Demir eksikliği tedavisinde uygulanan yöntem ağızdan demir ilacı verilmesidir. 2 ay sonra hasta normale döner ancak demir depolarının doldurulması için uzun bir süre daha demir tedavisi uygulanır. Bu tedavi bir yıla kadar çıkabilir. Bebeklerde şurup ya da damla yoluyla ilaç verilir. Kansızlık sorunu olan hasta sürekli kan tahlili yaptırmalı mıdır? Kan tahlilleri hastanın genel durumu ve kansızlık tipine bağlı olarak istenir. İncelemeler tedavi sırasında düzenli olarak yapılmalı ve genellikle tedavinin kesilmesinden bir süre sonra da yinelenmelidir.
Doğru beslenmeyen kız çocuklarında kansızlık yaygındır
Eğer risk faktörü varsa her yaşta ve her cinsiyette görülen kansızlık sorunu sağlıklı bebeklik, özellikle yeterli ve dengeli beslenmeyen ergen kız çocuklarında daha yaygın görülüyor. Kansızlık öncelikle iştahsızlık, solukluk, huzursuzluk ile kendisini belli ediyor ve kalp hızında artma, kabızlık, kilo kaybı, büyüme geriliği, davranış ve bilişsel fonksiyonlarda gerileme gibi tüm sistemleri etkileyen semptomlarla etkisini gösteriyor. Kansızlık tedavisinin nedene yönelik olması gerekir. Yapım azlığı içim farklı yıkım fazlalığı için farklı yaklaşımlar sergilenir, örneğin ülkemizde çok sık görüldüğü için demir eksikliği anemisinde bebeklere 3. ayından itibaren demir desteği sağlanır. Her yaş için en önemli olan ise dengeli ve doğru beslenmedir.
Kansızlığa karşı ilk 6 ay sadece anne sütü verilmeli
Çocukların yaşlarına ve ihtiyaçlarına göre beslenmesi kansızlığı engeller. İlk 6 ay sadece anne sütü verilir. Eğer mümkün olamıyorsa demir içeren mamalar ile beslenme sağlanmalıdır. 6. aydan sonra ek gıdalara başlanır. Yaş ilerledikçe yeşil yapraklı sebze, baklagil, kırmızı ve beyaz et, karaciğer gibi demirden zengin besinler bulunmalıdır. Demir emilimini artıran portakal, domates, limon gibi C vitamini içeren gıdalar unutulmamalıdır.
Bebeklerde kansızlık göz kaymasına neden olabiliyor
Aneminin bebeklik ve çocukluk çağında büyümeyi, motor ve mental fonksiyonları olumsuz etkileyebilir: demir, oksijenin taşınmasını sağlar ve beyinsel fonksiyonlarda da koenzim olarak görev alır. Bu sayede sinirsel işleyişe ufak da olsa katkıda bulunur. Demir eksikliğinin, motor ve duysal çalışmanın koordinasyonsuzluğu nedeniyle gözde oluşan içe kaymalarda rol oynayabileceğini düşünülüyor. Bir çok hekim gözleri içe kayan çocuklarda basit bir test olan kan testini yaptırıyor ki, çocuklar olacakları tedaviye daha iyi cevap versin ve tedavi süreci kısalsın.
Kansızlık problemi olan kişiler nasıl beslenmelidir?
Kansızlık problemi olan kişilerin beslenmelerine dikkat etmesi çok önemlidir. Özellikle demir bakımından zengin besinleri tüketmeleri gerekir. Kırmızı et, kuru üzüm, pekmez, yeşil yapraklı sebzeler, kuru yemişler, pekmez, yulaf ve soya sütü kansızlığa iyi gelen yiyecekler arasındadır. Ancak et tüketimini abartmamak gerekir. Özellikle yetişkinler için aşırı kilo alımı ve kolesterol sorunlarıyla karşılaşılabilir. Bunun dışında demir emilimini bozacak bazı besinlerden de mümkün olduğunca uzak durulması, çay ve kahve tüketiminin sınırlandırılması önerilir.